سرعت ورود فسفر به داخل ریشه دو گونه شبدر متفاوت در ریخت شناسی ریشه همزیست با قارچ های میکوریزا آربسکولار

اثر قارچهای میکوریزا آربسکولار بر رشد و سرعت ورود فسفر به داخل ریشه دو گونه شبدر متفاوت در ریخت شناسی ریشه مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل دو گونه شبدر (تریفولیوم الکساندرینوم و تریفولیوم پراتنس)، سه وضعیت میکوریزا (بدون حضور میکوریزا، گلوموس اینترارادیسز و گلوموس موسیه) و سه زمان برداشت گیاه (20، 40 و 60 روز بعد از کشت گیاهچه ها) در چهار تکرار به مرحله اجرا در آمد. در این مطالعه وزن ماده خشک گیاه، کلونیزاسیون ریشه و جذب فسفر بر حسب سرعت ورود آن به ریشه و پاسخ میکوریزایی آن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که پاسخ رشد میکوریزایی شبدر برسیم (تریفولیوم الکساندرینوم) به طور معنی داری از پاسخ رشد میکوریزایی شبدر قرمز (تریفولیوم پراتنس) بیشتر بود. این نتیجه عمدتاٌ به مجموع طول بیشتر شبدر برسیم که توانست سطح بیشتری را برای کلونیزاسیون فراهم کند نسبت داده شد. بیشترین سرعت ورود فسفر به گیاه در دوره اول برداشت گیاه (20-0 روز) مشاهده گردید. در این دوره برداشت و در تیمار شبدر برسیم (تریفولیوم الکساندرینوم)، سرعت ورود فسفر به داخل شبدر شاهد (بدون حضور میکوریزا) و شبدر کلنی شده با گلوموس موسیه و گلوموس اینترارادیسز به ترتیب برابر با 9/1، 8/6 و 01/8 پیکومول بر متر بر ثانیه بود که به ترتیب 6/3 و 2/4 مرتبه بیشتر از سرعت ورود فسفر به داخل گیاه شاهد بود. تاثیر بیشتر قارچ گلوموس اینترارادیسز در افزایش سرعت ورود فسفر ممکن است به توانایی بیشتر قارچ گلوموس اینترارادیسز در انتشار به داخل خاک و جذب بیشتر فسفر از منطقه دور تر از اطراف ریشه گیاه باشد و یا ممکن است به تراکم بیشتر آربسکول و ریسه های داخلی در واحد طول ریشه کلنی شده در مقایسه با گلوموس موسیه باشد. نتیجه گیری کلی اینکه، شبدر برسیم در مقایسه با شبدر قرمز پاسخ بیشتری به کلونیزاسیون میکوریزایی داشت و این به نوبه خود به بهبود بیشتر تغذیه فسفری شبدر برسیم کلنی شده با قارچ گلوموس اینترارادیسز منجر شد.